با تأييدات خداوند متعال و با استعانت از حضرت ولي عصر عجل الله تعالي فرجه الشريف جلسه دفاعیه سرکار خانم مهین کرمی با موضوع "تحلیل ماهیت حشر از دیدگاه مفسران" مورخ 1404/02/24 ساعت 08:00 در مرکز آموزش‌های غیرحضوری به صورت ويدئو كنفرانس با حضور و مشارکت فعال همه اعضای هیأت محترم داوران برگزار گردید.
چکیده:
حشر به‌عنوان یکی از موضوعات بنیادین در آموزه‌های اسلامی همواره مورد توجه مفسران و اندیشمندان اسلامی قرار گرفته است. این مفهوم که به معنای گردآوری انسان‌ها در روز قیامت برای حساب‌رسی اعمال و داوری نهایی است، ابعاد گسترده‌ای دارد و در آیات مختلف قرآن کریم به آن اشاره شده است. مفسران اسلامی با گرایش‌های گوناگون کلامی و تفسیری، تلاش کرده‌اند ماهیت حشر را تبیین و مبانی عقلی، نقلی و فلسفی آن را روشن سازند. برخی از مهم‌ترین موضوعاتی که در این زمینه مطرح شده، شامل ماهیت جسمانی یا روحانی حشر، ارتباط آن با عدالت الهی، امکان آن از نظر عقل و سنت و نسبت آن با موضوعاتی همچون معاد و رستاخیز است. این پژوهش با هدف بررسی و تحلیل دیدگاه‌های مفسران اسلامی درباره ماهیت حشر، به ارزیابی تفسیرهای مختلف از آیات مرتبط پرداخته و تلاش می‌کند تصویری جامع از این رویداد عظیم ارائه دهد. همچنین، بررسی تأثیر جهان‌بینی مفسران و گرایش‌های کلامی آنان بر برداشتشان از موضوع حشر یکی دیگر از ابعاد این پژوهش است. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که هرچند میان مفسران در جزئیات ماهیت حشر اختلاف‌نظر وجود دارد، اما همگی بر وقوع حتمی آن و نقش آن در تحقق عدالت الهی تأکید دارند. رویکرد روایات تفسیری عقل حکم به حشر من له او علیه عوض، می¬کند و حیوانات نیز این¬گونه است که برخی صاحب عوض و برخی دیگر من علیه العوض¬اند. از نظر کلامی، حشر به معنای رجوع الی الله است. رویکرد عرفانی قائل به ظهور متمایز بواطن موجودات اعم از گیاه و حیوان و انسان در عالم قیامت و پس از مرگ در زمین بسیط و گسترده‌ای که شایسته تجلی نور الهی و شهود ملائکه و انبیاء می‌باشد، همراه با جمع شدن تمام خلایق و موجودات در گروه‌های مختلف می‌باشند.
واژگان کلیدی: ماهیت، حشر، مفسران.
