با تأییدات خداوند متعال و با استعانت از حضرت ولی‌عصر عجل‌الله تعالی فرجه الشریف جلسه دفاعیه سرکار خانم زهرا عامری فرد با موضوع حکم وضعی و تکلیفی انتقال عضو میت بدون وصیت و اجازه اولیا مورخ ۱۴۰۳/۰۹/۰۷ ساعت ۱۴:۰۰ در مرکز آموزش‌های غیرحضوری به‌صورت ویدئوکنفرانس با حضور و مشارکت فعال همه اعضای هیئت محترم داوران برگزار گردید.
چکیده
با پیشرفت علم پزشکی یکی از راه‌های نجات جان بیماران، پیوند اعضا میّت مسلمان و مردگان مغزی است که به همراه خود مسائل فقهی جدیدی را ایجاد کرده است. پیوند اعضا میّت از مباحث حسّاس فقهی است که به‌دقت فراوان نیاز دارد. این موضوع با موانع و چالش‌های متعدّدی از جمله عدم تبیین احکام تکلیفی و وضعی مواجه است. هدف از این تحقیق، بررسی حکم وضعی و تکلیفی پیوند اعضا میّت بدون وصیّت و اذن ولیّ است که به‌صورت جامع و دقیق قصد دارد، مفاهیم و مبانی حکم وضعی و تکلیفی را مورد تحقیق قرار دهد و به بررسی موارد خاصّ مرتبط با آن بپردازد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که در نفوذ وصیّت و اذن ولیّ به پیوند اعضا بین فقها اختلاف‌نظر است. دسته‌ای قائل به نفوذ آن، عده‌ای قائل به عدم نفوذ و برخی قائل به‌تفصیل هستند که ملاک تام آن، تحقّق نجات جان مسلمان است. بر مبنای حکم اولیّه، پیوند عضو میّت بدون وصیّت اذن ولی جایز نیست. امّا بنا به‌حکم ثانویّه، در ضرورت نجات جان مسلمان و یا مصلحت اهمّ و یا حکم ولی‌فقیه، پیوند اعضا میّت مسلمان جایز است. اعضا بدن به‌خاطرداشتن منفعت عقلایی و دارابودن شرایط مالیّت و مالکیّت و تعیین دیه، مانند سایر اموال قابل‌خرید و فروش هستند. بعد از پیوند اعضا، پیوند گیرنده می‌تواند جهت اهدای عضو پیوندی وصیّت کند، و وصیتّش در این مورد نافذ است و در هنگام مواجهه با حکم ثانویّه، قطع عضو پیوندی؛ مانند اعضای دیگر بدنش جایز است. اولیا میّت حق ندارند بعد از انجام عمل پیوند، با انتقال عضو میّت مخالفت کنند. این تحقیق پژوهشی بنیادی از نوع کتابخانه‌ای و از جهت روش بررسی اقوال، تحلیلی و انتقادی است.
واژگان کلیدی: حکم تکلیفی، حکم وضعی، پیوند عضو، وصیّت، اذن ولی مصلحت
