پايگاه اطلاع رساني معاونت پژوهش مركز آموزش‌هاي غيرحضوري

چکیده
خودشناسی یکی از پایه‎های اصلی پرورش فضائل اخلاقی و تکامل معنوی است که در منابع دین اسلام بحث‌های زیادی پیرامون آن ارائه ‌شده‌است. خداوند متعال در قرآن کریم به عنوان اولین و مهم‌ترین منبع، بر مسئله خودشناسی تأکید کرده‌است، امام سجاد (علیه‌السلام)  نیز به عنوان مفسر و مبیّن قرآن کریم مطالب ارزشمندی را در زمینه خودشناسی، به شکل دعا بیان کرده‌اند که در صحیفه سجادیه، از سوى آن امام بزرگوار به ما رسیده است. این پژوهش با توجه به اهمیت مسئله خودشناسی، به روش توصیفی- تحلیلی با بهره گیری از آیات قرآن و دعاهای صحیفه سجادیه و تأمل در نیایش‌های امام سجاد (علیه‌السلام) و جمع‌آوری مطالب از منابع تفسیری، کلامی و حدیثی مرتبط، نگاشته ‌شده‌است. از سوی دیگر، کمبود منابع مکتوب در زمینه شرح صحیفه سجادیه به صورت استناد به آیات قرآن کریم، ضرورت نگارش این اثر را دو چندان کرده‌است؛ بنابراین ابتدا به توضیح مفاهیم و اصطلاحات مرتبط پرداخته‌ و پس از بررسی راه‌های خودشناسی، به آثار و موانع خودشناسی اشاره شده‌است. یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که مطالعه در مورد ویژگی‌های روحی و جسمی و شناخت ویژگی‌های منفی و مثبت انسان و شناخت هدف آفرینش انسان، از راه‌های خودشناسی است که آثاری مانند شناخت خدا، هدایت و تامین سعادت را به دنبال دارد. همچنین انسان در مسیر خودشناسی با موانعی مانند غرور، دنیا دوستی و شیطان روبه‌رو است. پژوهشگر پس از تحلیل این یافته‌ها به این نتیجه دست یافت که انسان از راه شناخت ویژگی‌های خود و توجه به آثاری مانند شناخت خدا و با کمک او بر موانع درونی و بیرونی غلبه یافته، به خودشناسی و پرورش فضایل اخلاقی دست‌می‌یابد.

کلید واژه‌ها: مستندات قرآنی، صحیفه سجادیه و خودشناسی، راه‌های خودشناسی، آثار خودشناسی و موانع خودشناسی.

 پدیدآورندگان

    استاد داور: صالح قنادی
    استاد راهنما: مرضیه مکاری امیری
    نویسنده: زهرا شاکری ورزنه
    سطح: سطح3
    رشته: تفسیر و علوم قرآن
    برگزار کننده: قم
    شهر: قم
    مدرسه: قم - قم - مرکز آموزش‌های غیرحضوری