چکیده
انسان به لحاظ وجودی دارای دو بُعد مادّی و معنوی است که بُعد معنوی در حیات او از اهمیّت بسزایی برخوردار می‌باشد. این بُعد به فرد توانایی می‌دهد تا در مسیر سعادت پیش رود و به قرب إلهی نائل آید، مشروط بر اینکه انسان در پرورش و رشد معنوی خود اهتمام ورزیده و غفلت نکند. فلسفه وجودی انسان، بر پایه تعادل میان این دو بُعد شکل می‌گیرد و عدم توجّه به بُعد معنوی می‌تواند منجر به بحران‌های هویتی و فقر معنوی گردد. بنابراین، بررسی مهارت‌های غلبه بر فقر معنوی از منظر قرآن کریم و روایات اهل بیت (ع) امری ضروری و کلیدی به شمار می‌آید، زیرا بهره‌گیری از آموزه‌های دینی می‌تواند راهگشای انسان‌ها در شناسایی موانع معنوی و ارائه راهکارهای مؤثر برای مقابله با آن‌ها باشد و در نهایت به دستیابی به سعادت ابدی بیانجامد. پژوهش حاضر با استفاده از روش‌های توصیفی، تحلیلی و کتابخانه‌ای به تحلیل مهارت‌های غلبه بر فقر معنوی از منظر قرآن کریم و روایات پرداخته است. یافته‌ها نشان می‌دهد که غلبه بر فقر معنوی با بهره‌گیری از سه مهارت کلیدی: مهارت شناختی، مهارت عملی و مهارت عاطفی امکان‌پذیر است. این مهارت‌ها به فرد این توانایی را می‌دهد که نه تنها وضعیت معنوی خود را تحلیل کند، بلکه به اصلاح رفتارها و نگرش‌های خود در راستای تحقق معنویّت بپردازد. توانمندی در مهارت‌های شناختی، به درک عمیق‌تری از مضامین اخلاقی و معنوی منجر می‌شود. مهارت عملی، فرد را به اقدام مؤثر در راستای زندگی معنادار سوق می‌دهد، و مهارت عاطفی، به او کمک می‌کند تا احساسات و عواطف خود را در ارتباط با دیگران و خداوند جهت دهی کند. در نهایت، این مهارت‌ها نقشی کلیدی در ارتقاء کیفیت زندگی دنیوی و اخروی انسان ایفا می‌کنند و به او می‌آموزند که ارتباطی عمیق با حقیقت و معنای زندگی برقرار سازد. این پژوهش با تأکید بر آموزه‌های دینی به ارائه راهکارهایی برای رشد معنویّت و مقابله با فقر معنوی تدوین شده است تا سبب ارتقاء سطح شناخت و عملکرد انسان در مسیر إلهی باشد.
کلید واژه: فقر، معنویّت، فقرمعنوی، مهارت.
پدیدآورندگان
استاد داور: صالح قنادی
استاد راهنما: علی شعبانی
نویسنده: سید لیلا ابراهیمی
سطح: سطح3
رشته: تفسیر و علوم قرآن
برگزار کننده: قم
شهر: قم
مدرسه: قم - قم - مرکز آموزش‌های غیرحضوری
