پايگاه اطلاع رساني معاونت پژوهش مركز آموزش‌هاي غيرحضوري

چکیده
مسئله تشکیل خانواده یکی از بنیادی‌ترین نهادهای اجتماعی در آموزه‌های دینی و قرآنی است. و در عین حال اساسی‌ترین نهاد اجتماعی و نقش محوری در شکل‌گیری هویت فردی و اجتماعی انسان‌ها دارد. اهمیت این نهاد در آموزه‌های دینی و به‌ویژه در قرآن کریم، به‌خوبی نمایان است؛ زیرا خانواده بستری است که محبت، رحمت و اخلاق انسانی در آن رشد می‌یابد و جامعه سالم از آن متولد می‌شود. در این میان، فقه‌القرآنی به عنوان رویکردی نوین در فهم و تفسیر مبانی فقهی، تأکید ویژه‌ای بر تحلیل آموزه‌های قرآن در حوزه مسائل اجتماعی از جمله خانواده دارد. آیت‌الله عبدالله جوادی آملی، به عنوان یکی از برجسته‌ترین مفسران و فقیهان معاصر، با رویکرد فقه‌القرآنی، به تحلیل و تبیین مبانی و اهداف تشکیل خانواده پرداخته است. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی، به بررسی دیدگاه ایشان در باب جایگاه، فلسفه، و کارکردهای خانواده از منظر قرآن کریم می‌پردازد. یافته‌ها نشان می‌دهد که آیت‌الله جوادی آملی خانواده را نهادی الهی و مبتنی بر فطرت انسانی می‌داند که اساس آن بر مودت، رحمت، و آرامش استوار است. وی بر نقش ایمان، اخلاق، و مسئولیت‌پذیری مشترک زن و مرد در تحکیم بنیان خانواده تأکید دارد و بر پایه آیات قرآن، تشکیل خانواده را نه‌تنها یک ضرورت اجتماعی، بلکه عبادتی الهی می‌داند که در راستای تحقق کرامت انسانی و دستیابی به سعادت دنیوی و اخروی است. این تحلیل نشان می‌دهد که نگاه فقه‌القرآنی آیت‌الله جوادی آملی، نگاهی جامع، انسان‌محور و برخاسته از متن قرآن است که می‌تواند مبنای کارآمدی برای سیاست‌گذاری‌های فرهنگی و اجتماعی در حوزه خانواده باشد.

واژگان کلیدی: خانواده، فقه‌القرآنی، آیت‌الله جوادی آملی، قرآن کریم، مودت، آرامش، کرامت انسانی.