چکیده:
غسل میت به عنوان یکی از واجبات کفایی در فقه اسلامی، دارای جایگاه ویژه‌ای است و هدف از آن طهارت و بزرگداشت میت پیش از دفن می‌باشد. با این حال، شرایط و احکام مرتبط با سقوط غسل میت همواره موضوعی چالش‌برانگیز و مورد بحث در میان مذاهب فقهی مختلف بوده است. هدف اصلی این پژوهش، تحلیل و مقایسه شرایط و دلایل سقوط غسل میت از دیدگاه فقه امامیه و فقه حنفی است تا نقاط اشتراک و افتراق آنها روشن‌تر شود و به تبیین دقیق‌تر احکام شرعی مرتبط کمک کند. این تحقیق با رویکرد توصیفی-تحلیلی و با استفاده از مطالعه کتابخانه‌ای، بررسی منابع فقهی و روایات مرتبط انجام شده است. سؤال اصلی پژوهش این است که شرایط و دلایل سقوط غسل میت در فقه امامیه و فقه حنفی کدام اند و چه تفاوت‌ها و شباهت‌هایی میان آنها وجود دارد؟ بررسی‌ها نشان داد که هر دو مذهب بر وجوب غسل میت در شرایط عادی تأکید دارند اما در شرایط استثنائی تفاوت‌هایی در مصادیق و دلایل سقوط غسل میت وجود دارد. از جمله موارد مهم افتراق می‌توان به معیارهای متفاوت در مورد طفل نارس، دیدگاه‌های مختلف درباره جواز غسل دادن همسر پس از فوت و مسائل مرتبط با فقدان غسال مماثل اشاره کرد، در حالی که هر دو فقه در اصولی مانند لزوم جنسیت هم‌سان غسال و میت، عدم نیاز به غسل شهیدان میدان نبرد و جایگزین شدن تیمم در صورت آسیب شدید جسد، مشترک هستند. این پژوهش نشان داد که هر دو مکتب فقهی ضمن اشتراک در اصول کلان احکام غسل میت، در جزئیات و تفسیر روایات تفاوت‌های قابل توجهی دارند که ناشی از روش‌های مختلف استنباط و تکیه بر منابع متفاوت است.
واژگان کلیدی: سبب، سقوط، غسل، میت، احکام اسلامی.
پدیدآورندگان
استاد داور: داود غائبی
استاد راهنما: محمد باقری شاهرودی
نویسنده: زهره دهقانی
سطح: سطح3
رشته: فقه و اصول
برگزار کننده: قم
شهر: قم
مدرسه: قم - قم - مرکز آموزش‌های غیرحضوری
